Etilen Oksit (EO) Gazı ile Sterilizasyon

Etilen oksit (EO) gazı ile sterilizasyon birçok tek kullanımlık medikal alet veya cihazların sterilizasyonu için etkili ve yeterli bir yöntemdir. Özellikle plastik ve ısıya duyarlı cihazların sterilizasyonu için popüler olarak kullanılan bir yöntemdir.

EO kendi başına hem karsinojen (kanser yapabilen) hem de mutajen (anne karnındaki bebeğe zararlı etkili ) bir gazdır. Etilen oksitin hem kendisi hem de metabolitleri olan etilen klorohidrin (ECH) ve etilen glikol (EG)’ ünde  ayrıca İnsanlarda ve hayvanlarda doku irritasyonu, organ hasarı, mutajenite ve karsinojenite gibi birtakım biyolojik etkileri bulunmaktadır.  Bu nedenle kullanıldıkları ürünlerde ve kullananlarda düzeyleri mutlaka ölçülmelidir.

EO ve ECH düzeyleri sınıflandırıldığında;

Kategori A cihazlar; Yara bantları, sargılar, eldivenler, enjektörler ve iğneler bu grupta yer alır. 24 saatte maruziyet miktarı 4mg’ı aşmamalıdır.

Kategori B cihazlar; İnfüzyon setleri, yara bakım örtüleri, kateterler, yara drenaj sistemleri bu gruptadır. Günlük maruziyet 2mg’ı aşmamalıdır. Ek olarak maximum EO dozu ilk 24 saat için 4 mg’ı, 30 gün için 60 mg’ı aşmamalıdır.

Kategori C cihazlar; kalp cerrahisinde kullanılan stentler, ortopedik vidalar, eklem protezleri, rahimiçi araçlar gibi uzun süre maruziyeti olan cihazlar bu grupta yer alır. Günlük maruziyet miktarı, 0,1 mg olmalıdır. İlk 24 saatte 4mg’ı, 30 gün süresince 60 mg’ı, ömür boyu 2,5 gr’ı aşmamalıdır.

Bütün bu verilere rağmen EO ile sterilizasyon mikrobiyolojik etkinliği değerlendirildiğinde risk yarar oranı düşünülerek kullanıma uygun görülmekte ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır.

Birçok Avrupa ülkesinde ve Amerika Birleşik Devletleri’nde EO maruziyet limiti 1,0 ppm olarak yayınlanmıştır. Almanya’da ise bu limit; 0,1 ppm olarak resmi gazetede yayımlanmıştır. Yani birçok ülkede 1,0 ppm limiti “ Kabul Edilebilir” şeklinde değerlendirilirken Almanya için 1,0 ppm sadece “Tolere Edilebilir” şeklinde değerlendirilir ki “Kabul Edilebilir” değildir.

Tüm bu bilgiler eşliğine herhangi bir tıbbi tedavi esnasında kullanılan aletler, malzemeler ve cihazlar düşünüldüğünde ve bunların çoğunun EO ile sterilize edildiği göz önüne alındığında kümülatif oarak vücuda alınan EO ve metabolitlerine maruziyet miktarı önemli oranda yükselmektedir.

Özellikle yetişkinlere oranla vücut ağırlığı düşük olan yenidoğanlar, prematüre yenidoğanlar, infantlar ve çocuklar için herhangi bir tıbbi tedavide izlenen maruziyet miktarı çok daha fazla önem kazanmaktadır.

Ayrıca bu popülasyonda kullanılması kaçınılmaz olan biberonların, emziklerin, süt ve mama saklama kapları ve ürünlerinin, ağız, burun, diş temizleme aygıtlarının ve daha nice gözardı edilen cihaz ve malzemelerin EO ile sterilize edilmiyor olan ürünlerden tercih edilmesi gereklidir.

Bu nedenle “Materni” patentli üretimden temiz, BPA, fitalat ve lateks gibi herhangi bir kimyasal içermeyen ve en önemlisi EO gibi son derece tehlikeli bir kimyasal gaz ile sterilize edilmesi gerekmeyen ürünlerin kullanımı önerilmektedir.